Psycholoog Lisa helpt zorgcollega’s door de crisis heen (Accentueel 2020)

We weten inmiddels dat het virus langdurige gevolgen heeft op de lichamelijke gezondheid van mensen die getroffen werden door COVID-19. Maar welk effect heeft dit virus op het geestelijk welzijn van mensen? We vragen het aan Lisa Goossen, psycholoog bij ZorgAccent.

Lisa Goossen (27) werkt sinds twee jaar bij ZorgAccent. Ze houdt zich normaalgesproken bezig met de kwaliteit van leven van de bewoners. ‘Dat kunnen zowel mensen met dementie zijn als cliënten die op de revalidatieafdeling herstellen van een zware operatie of CVA. Buiten de coronatijd probeer ik veel op de huiskamer te zijn. Dan zie je wat er gebeurt en vang je signalen van bewoners en medewerkers beter op.’

Medio maart brak de coronacrisis uit. ‘En toen zaten we (de vakgroep psychosociaal) ineens thuis omdat we er alles aan wilden doen om te voorkomen dat onze bewoners besmet zouden raken,’ vertelt Lisa. ‘Ik mis het persoonlijke contact op de huiskamer. Ik heb nu vooral telefonisch- of mailcontact met mijn zorgcollega’s, dat is veel vluchtiger en je mist de non-verbale signalen.’

Spreekuur en telefonische hulplijnen voor collega’s
Als de eerste besmettingen van bewoners op het terrein van Krönnenzommer bekend worden, richt ZorgAccent een corona-afdeling in. Om hun collega’s psychisch en emotioneel te ondersteunen, zetten de psychologen inloopspreekuren op. ‘Doordat je zichtbaar aanwezig bent, is de drempel laag om zonder afspraak binnen te stappen. Vooral in het begin maakten de medewerkers hier veel gebruik van. Maar omdat op een bepaald moment zo’n werksituatie ook weer ‘normaal’ wordt, komen er nu minder mensen op het spreekuur.’ Lisa en haar collega’s stelden ook een telefonische hulplijn in. Hier kunnen medewerkers uit de hele organisatie terecht; woonzorg, wijkverpleging en ondersteuning. ‘Wat we vooral doen is luisteren, reflecteren en praktische tips geven,’ zegt Lisa bescheiden. ‘Ik adviseer om niet altijd ‘aan’ te staan en echt tijd voor jezelf vrij te maken. Dus niet de hele dag met je werk bezig blijven of het nieuws volgen. Ga ook eens naar buiten voor een wandeling.’ Daarnaast plaatst Lisa, namens de collega’s die zich bezighouden met mentaal welzijn, regelmatig berichten op het ZorgAccentPlein (intranet) over mentaal welzijn in crisistijd. Ook sluit een van de psychologen tweewekelijks aan bij het overleg van het crisisteam om hen te ondersteunen. Daarnaast ondersteunen twee psychologen de artsen. ‘Dit alles om te zorgen dat we het volhouden om met z’n allen blootgesteld te worden aan langdurige stress en onzekerheid. Inmiddels is medio juni veel ondersteuning grotendeels afgeschaald maar schalen we weer op als ergens een besmetting uitbreekt.’

Behoefte aan aanraken
Corona raakt niet alleen de mensen die besmet raken of die hen verzorgen. ‘De getroffen maatregelen raken het gevoel van welzijn van ons allemaal. De anderhalvemeter-samenleving voelt heel on-natuurlijk. Sowieso hoort het aanraken van mensen bij de basisbehoeften van mensen. Ook onze bewoners met dementie hebben veel behoefte aan aanraking en missen bezoek van hun familie of bekenden. Maar aan de andere kant hoor ik ook mensen zeggen dat bewoners er heel goed op reageren en dat ze genieten van de rust. Ze moeten ineens niet meer van alles. Soms is deze situatie voor familie misschien wel moeilijker dan voor de bewoner zelf.’

Thuiswerken
En wat te denken van thuiswerken? Lisa: ‘Naast dat het natuurlijk mooi is dat dit kan in deze huidige tijd, raak je wel een deel van je structuur kwijt. Voor veel mensen was het leven best volgepland. Ineens is er geen sport, cultuur en bezoek meer en is er iets wat ons erg bang kan maken. Maar mensen hebben veel veerkracht: je ziet dat veel mensen toch weer een andere invulling vonden voor de vrijgekomen tijd.’

En hoe zit het met Lisa?
Op de vraag wat corona met haar persoonlijk doet, begint ze te lachen: ‘Ik ben erg nuchter. Ik heb best een saai leven, ik ga zelden naar theater of concerten en niet vaak uit eten. Dus ik heb nog niet heel veel gemist.’ Ze is ook niet heel bang voor besmetting. ‘Als het komt, dan komt het. Wat niet wil zeggen dat ik me niet aan de hygiëne- en afstandsregels houd. Ik wil geen corona krijgen want dan kan ik heel lang mijn werk niet doen en dat wil ik niet.’

Lisa is blij dat ze langzaam weer wat meer naar Krönnenzommer mag komen. ‘Toen ik hier vanmorgen heenreed had ik gewoon medelijden met mensen die hier niet mogen werken. En dan heb ik het over het hele pakket; de doelgroep, de werkplek en de organisatie ZorgAccent. Ik vind elke dag hier een feestje. Toen ik hier stageliep dacht ik al: ‘ Ooit ga ik hier werken, maar ik had niet kunnen bedenken dat dat al zo gauw zou zijn.’