‘Deze administratieve lasten dragen niet bij aan de oplossing en daarom doen wij er niet aan mee’
Na aanleiding van het artikel in de Volkskrant heeft ActiZ vijf vragen gesteld aan Aline PoolenAdministratieve lasten. Een bekend fenomeen voor elke zorgorganisatie. Denk bijvoorbeeld aan: de minutenregistratie in de wijk of het doorgeven van wachtlijstcijfers. Aline Poolen, bestuurder bij Zorgaccent, deed iets wat uniek is. Samen met 10 zorgorganisaties uit de regio besloot zij om de wachtlijstcijfers omtrent de casemanager dementie niet door te geven aan de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), met als gevolg een aanwijzing (ze wachten nu op de boete). Haar reden: waarom houden we nog iets in stand, wat niet bijdraagt aan een oplossing én aan de kwaliteit van zorg voor cliënten en zorgprofessionals? In de Volkskrant van 11 oktober 2022, wordt uitgebreid stilgestaan bij de administratieve lasten in de zorg. Conclusie: stop met wantrouwen, begin met vertrouwen.
1. Welk probleem wordt in het artikel aangekaart?
‘Elk kwartaal moet je aantonen bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) hoeveel mensen er op je wachtlijst staan omtrent casemanagement dementie. Hoeveel fte’s aan casemanagers dementie heb je bijvoorbeeld? En zijn er mensen die langer dan zes weken wachten? In de praktijk betekent dat, dat ieder kwartaal iemand binnen de organisatie deze taak op zich moet nemen. Vervolgens moet er contact worden gezocht met de ketenregisseur, iemand die vanuit het regionale netwerk deze gegevens van alle organisaties in het regionale netwerk moet verzamelen. Als iemand het niet tijdig heeft aangeleverd moet er weer achteraan gebeld worden, etc. Maar dan denken wij: ‘het kost zoveel mankracht en tijd, maar wat lost het op en wat wordt er inhoudelijk mee gedaan?’
En dit is maar slechts één voorbeeld van de dingen die we structureel moeten aanleveren, maar wat niet bijdraagt aan de kwaliteit van zorg. We hopen door ‘expres’ deze wachtlijstcijfers niet aan te leveren, een verandering in gang te zetten.’
2. Iedereen wil van de administratieve lasten af, maar toch lukt het niet. Hoe dan?
‘We hebben zelf het systeem in de zorg best wel ingewikkeld gemaakt. Waardoor -als het lastig wordt- de een naar de ander kan verwijzen. Of het wordt neergelegd in het veld, maar dan zijn er ook duizenden meningen. Iedereen probeert hierin een middenweg te vinden, of zich hierbij aan te sluiten. Maar uiteindelijk kom je er niet uit. Dat is een gordiaanse knoop. Eigenlijk moet iemand gewoon het lef tonen om het echt volledig anders te doen. Welke hiertoe bevoegd gezag gaat de knoop doorhakken?’
3. En de tijd om het anders te doen, is nu toch?
‘Precies! Kijk naar de huidige arbeidsmarkt en de tekorten. We moeten het werk op een andere manier doen. We moeten naar de zorgprofessionals luisteren, wanneer zij zeggen het op een andere, betere manier op te kunnen lossen met elkaar. Er zijn bij ons geen wachtlijsten en als die er zijn, dan gaan de casemanagers en ketenregisseurs met elkaar in overleg en lossen zij het met elkaar op! Er is meestal wel plek en sommige mensen vinden het prima om even te wachten. En dat is ook precies wat je wilt. Waarom heb je die verplichte registratie dan nodig?
In dit specifieke geval, gaat het om de wachtlijstcijfers die we moeten aanleveren het landelijke beeld van het aantal wachtlijsten omtrent casemanager dementie. Maar stel je voor, je hebt net de diagnose dementie gekregen, dan ga je toch niet kijken hoeveel wachtlijsten er zijn, op de desbetreffende website. Deze administratieve lasten gaan niet bijdragen aan de oplossing. Het is onzinnig om dat te doen. Het is een systeem dat wantrouwen in stand houdt, terwijl het juist om vertrouwen gaat.’
4. Wat betekenen deze administratieve lasten voor de medewerkers?
‘We moeten onze medewerkers hier niet mee lastigvallen, dat is zo zonde. Het is zorggeld en hierdoor hebben we minder tijd voor bewoners en cliënten. Wij hebben een schijnwerkelijkheid gecreëerd van meten = weten. Zolang je de cijfers maar weet, kun je het oplossen. De maakbaarheid van de samenleving als ware. Ditzelfde geldt voor de wachtlijsten van dementie. We weten nu al dat we dit in de toekomst niet kunnen oplossen met elkaar en ook anderen nodig hebben. Er moet steeds meer van de maatschappij worden gevraagd, daarin ligt de sleutel tot veel oplossingen. Dit kan de zorg niet alleen. We zien het al gebeuren dat er straks in de toekomst voor allerlei ziektebeelden, registraties gaan ontstaan. Dit gaat ons niet helpen.’
5. Wat hoop je met deze actie te bereiken?
‘Je hoopt toch dat je met elkaar tot de overeenstemming komt dat je tenminste deze regel kan afschaffen. En dat dit tegelijkertijd iets belangrijks in gang zet. Dus dat je niet meer meewerkt aan manieren om het systeem in stand te houden, of aan lasten die niet bijdragen aan de kwaliteit van zorg en het werkgeluk van medewerkers. Daar moeten we gewoon mee stoppen.
En dan is het toch wel heel fijn dat je hier met meerdere organisaties sterk in bent. Samen sta je sterker. Je hoopt op een gegeven moment echt die kanteling te maken. Daarvoor zijn twee dingen nodig: lef van alle partijen om de dingen die we voor de bühne doen, nu echt af te schaffen. En wanneer je iets nieuws bedenkt: leg het idee dan eerst bij een zorgprofessional neer. Vraag eerst aan hen of het bijdraagt aan een oplossing voor het grotere probleem, voordat je een nieuwe regel gaat instellen. We hopen dat dit artikel een steen in de vijver is, om het probleem verder te brengen en ook écht het verschil met elkaar te maken.’
Lees het verhaal in de Volkskrant hier: https://www.volkskrant.nl/wetenschap/de-strijd-over-artikel-4-1-hoe-er-nog-altijd-niks-terechtkomt-van-het-terugschroeven-van-de-regels-in-de-zorg~b6c15c29/
